Jak przygotować się do karmienia piersią?

Jeśli podjęliście decyzję, że chcecie karmić Wasze dziecko piersią, to należy poznać zasady postępowania temu sprzyjające. Po pierwsze dobrym źródłem informacji o tym, co należy robić, jest nasz portal oraz książki dla rodziców. Oto moja propozycja książki o karmieniu piersią napisanej z myślą o rodzicach: Magdalena Nehring-Gugulska „Warto karmić piersią” Wydawnictwo Medela. Książka ma kilka zalet: zawiera wiedzę opartą na wieloletnim doświadczeniu pracy z matkami oraz wynikach badań naukowych. Napisana jest prostym językiem, kosztuje kilkanaście złotych i nie jest długa 🙂

Wybierz dobry szpital, który podejmuje tematy karmienia piersią

Start będzie łatwiejszy, jeśli zdecydujecie się na poród w szpitalu, który realizuje program „10 kroków do udanego karmienia piersią”, bo postępowanie sprzyjające laktacji jest tam rutyną. To są szpitale noszące tytuł Szpitala Przyjaznego Dziecku i warto sprawdzić, czy w okolicy znajduje się taka placówka. Jeżeli nie, to można dowiedzieć się, jakie praktyki wspierające karmienie piersią stosuje szpital, w którym przyjdzie na świat Wasze dziecko.

Aby sprawdzić, czy rzeczywiście szpital dba o karmienie piersią, można zadzwonić tam i zadać kilka pytań kontrolnych:

1. Kiedy pierwszy raz będę mogła nakarmić swoje dziecko?

Pierwsze przystawienie dziecka do piersi odbywa się w ciągu pierwszych kilkudziesięciu minut po porodzie jeszcze na sali porodowej. Opóźnianie go jest niekorzystne dla dziecka.

2. Podczas karmienia piersią na sali porodowej gołe dziecko leży na nagiej klatce piersiowej u mamy? Czy jest zawinięte w becik lub pieluszkę?

Maluch powinien być przystawiony w kontakcie „skóra do skóry” czyli bez żadnego ubrania. Zwykle otulony jest z zewnątrz kocykiem, by nie zmarzł, ale między ciałem dziecka i matki nie powinno być żadnych barier.

3. Jak często dzieci są karmione?

Powinny być karmione na żądanie, bez żadnych ograniczeń w przystawianiu do piersi.

4. Czy w szpitalu stosuje się  butelki ze smoczkiem do dokarmiania dzieci?

Jeżeli na zlecenie pediatry dziecko wymaga dokarmiania, to stosuje się takie metody, które nie zaburzają naturalnego sposobu ssania. Zatem butelka odpada.

5. Czy szpital zatrudnia osobę, która udziela porad laktacyjnych na oddziale położniczym, np. konsultanta laktacyjnego IBCLC lub doradcę CDL?

6. Czy przy szpitalu działa poradnia laktacyjna?

7. Czy na oddziale jest dostępny profesjonalny sprzęt do rozbudzania laktacji?

Przygotuj najbliższych do swojego karmienia piersią

Fora internetowe są pełne opowieści internautów o tym, jak najbliższa rodzina potrafi utrudnić życie matce karmiącej.  Po porodzie nie ma co dyskutować z rodziną o wyższości mleka matki nad nowoczesnymi mieszankami. Najlepszy czas, by przygotować grunt, to okres ciąży. Z jednej strony organizm matki szykuje się do porodu i karmienia. Z drugiej strony umysły i serca członków rodziny przygotowują się do wspierania kobiety w trudach macierzyństwa. Wyedukowana babcia czy ciocia będzie bardzo pomocna po porodzie. Członkowie rodziny, którzy wierzą w słuszność karmienia piersią, są doskonałym źródłem wsparcia w chwilach zwątpienia. Nawet jeśli sami nie mają pozytywnego doświadczenia w karmieniu piersią. W moich szkoleniach uczestniczyły panie, które chciały zdobyć aktualną wiedzę na temat karmienia piersią, by skutecznie pomagać swoim córkom i synowym. Wyobrażacie to sobie…!

Natomiast jeżeli jakiś członek rodziny jest odporny na wiedzę udokumentowaną naukowo, warto z wyprzedzeniem opracować strategię unikania kontaktu z takim osobnikiem w sytuacjach kryzysowych.

Pierwsze karmienie – witaj na świecie, witaj przy piersi!

Najważniejsze karmienie, to pierwsze karmienie: utrwala prawidłowy mechanizm ssania u dziecka, dostarcza maluchowi dużej dawki przeciwciał i znakomicie rozbudza laktację. Natomiast kontakt „skóra do skóry” ułatwi kolonizację ciała maluszka florą bakteryjną matki, która jest dla niego o wiele bezpieczniejsza, niż flora szpitalna. To pierwsze karmienie najczęściej zaczyna się w ciągu kilkudziesięciu minut po porodzie i trwa około 1-2 godzin.

Jeżeli konieczne jest cięcie cesarskie, to przebieg pierwszego karmienia zależy od formy znieczulenia. Gdy stan dziecka pozwala, to pierwsze karmienie jest możliwe, gdy matka obudzi się po narkozie. Jeżeli zastosowano znieczulenie przewodowe, to karmienie może się odbyć niemal tak szybko, jak po porodzie fizjologicznym. Jeżeli szpital nie ma w zwyczaju rutynowo przeprowadzać pierwszego karmienia bezpośrednio po cięciu cesarskim, to interesów malucha może bronić tata. Warto o to powalczyć, a mamie po cięciu trudno będzie domagać się od personelu, żeby dziecko zostało przystawione do piersi.

Kolejne karmienia – sprawdź, czy dziecko jest prawidłowo przystawione do piersi

Bardzo ważne jest upewnienie się, czy technika karmienia jest prawidłowa. W pierwszej dobie po porodzie w ciągu pierwszych kilku godzin pobytu na oddziale położniczym należy poprosić osobę z personelu medycznego o to, by sprawdziła, czy sposób przystawienia dziecka, jego ułożenie oraz pozycja matki są prawidłowe. W Szpitalach Przyjaznych Dziecku to normalna procedura. Oko fachowca szybko wyłapie nieprawidłowości i im szybciej skoryguje się błędy, tym mniej kłopotów w przyszłości.Uwaga! Jeżeli karmienie jest bolesne, to koniecznie trzeba prosić o pomoc, nawet jeśli trzeba byłoby o nią prosić kilka razy dziennie. Tylko niewielki procent kobiet może doświadczać dyskomfortu podczas prawidłowego przystawienia dziecka do piersi. Najczęściej ból jest sygnałem, że dziecko ssie nieprawidłowo. Tatusiowie, pytajcie mamy, czy coś je boli podczas karmienia. One z miłości czasem gotowe są do wielkich poświęceń i mogą lekceważyć niepokojące sygnały.

Skorzystaj ze wskazówek:
Technika karmienia piersią
Czy moje dziecko dobrze je?

Unikaj stosowania smoczków przez pierwsze 4-6 tygodni

Stosowanie smoczka „uspokajacza” (smoczek z kółkiem) zwiększa ryzyko występowania problemów laktacyjnych, ponieważ technika ssania smoczka jest odmienna, niż technika ssania piersi. Należy unikać stosowania smoczków do uspakajania oraz dokarmiania dzieci do czasu ustabilizowania się laktacji, czyli przez około 4 tygodnie po porodzie. Jeżeli nie ma możliwości karmić dziecka bezpośrednio z piersi, to należy podawać maluszkowi odciągnięte mleko mamy w sposób, który nie zaburza laktacji (np. kubeczkiem, łyżeczką).

Korzystaj ze swoich praw – wybierz dobrą położną środowiskową

Poza wsparciem udzielanym w szpitalu bardzo ważna jest pomoc położnej podstawowej opieki zdrowotnej, która odwiedza kobietę w domu. Położna środowiskowa zgodnie z obowiązującymi przepisami powinna wykonać nie mniej niż 4 wizyty domowe, a pierwsza wizyta odbywa się nie później, niż w ciągu 48 godzin od otrzymania przez położną zgłoszenia urodzenia dziecka. Podczas takiego spotkania położna ocenia, m.in. stan zdrowia dziecka i matki oraz ma obowiązek zapewnić kobiecie poradnictwo laktacyjne.
Spora grupa położnych środowiskowych uczestniczy w szkoleniach laktacyjnych i udziela porad na podstawie najnowszej wiedzy naukowej. Poznałam wiele położnych środowiskowych, ciepłych i serdecznych, bardzo zaangażowanych w swoją pracę, które chętnie rozwijają się zawodowo i podnoszą standard swoich usług. Niestety jest też grupa położnych pracujących w oparciu o metody, które nie mają naukowego uzasadnienia – udzielane porady nie są efektywne, a czasem nawet prowadzą do poważnych problemów. Zanim wybierzesz położną środowiskową, powiedz jej, że szczególnie zależy ci na karmieniu piersią.

Zapytaj:

1. W jakim zakresie możesz liczyć na jej pomoc, jeżeli będziesz miała problemy?

2. Czy pomoże ci, jeśli będziesz miała kłopoty z techniką karmienia lub bolesnymi brodawkami?

3. Gdzie i kiedy ostatni raz szkoliła się w tym zakresie?

Jeżeli będzie udzielała mętnych odpowiedzi, jeśli usłyszysz od niej, że każda kobieta jeśli chce, może karmić i nic jej nie powstrzyma albo że karmienie czasem musi boleć – nie wybieraj jej – szkoda czasu i zdrowia.

Warto zapoznać się z treścią rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. Dokument wszedł w życie w kwietniu 2011. Zawiera nowe standardy opieki okołoporodowej – dowiesz się, czego masz prawo oczekiwać i wymagać od swojego lekarza czy położnej podczas ciąży, porodu i połogu.

Zorganizuj sobie swoją własną grupę wsparcia karmienia piersią

Kobieta jest w stanie góry przenosić, gdy ma odpowiednie towarzystwo u swojego boku. Bardzo dobrym źródłem wsparcia dla matki, która przeżywa problemy laktacyjne, jest inna kobieta, która ma pozytywne doświadczenie w karmieniu piersią. Poszukaj wśród znajomych kobiet, które karmią piersią i są gotowe gadać o tym godzinami. Zmień abonament telefoniczny na taki, który pozwoli ci bez poczucia winy długo omawiać różne laktacyjno-pielęgnacyjne szczegóły. Im więcej będziesz miała kontaktu z kimś, kto wierzy, że twój wysiłek ma sens, tym łatwiej ci będzie uporać się z trudnościami.

Spotykaj się z innymi mamami jeszcze przed porodem. Opowiedz o swoich planach, o wątpliwościach. Pewnie zdziwi cię laktacyjna rzeczywistość: nieład panujący w mieszkaniu, zupa z mrożonki na obiad, sterty niewyprasowanego prania, zabawki porozrzucane po całym mieszkaniu i radość twojej koleżanki z tego, że ostatnio jej dziecko budzi się w nocy do karmienia tylko 3 razy! Powoli się do tego przyzwyczajaj, ale pamiętaj, że oprócz bałaganu w domu i nieprzespanych nocy doświadczysz wielu cudownych chwil podczas karmienia piersią.

Bibliografia

American Academy of Pediatrics (2005). Karmienie piersią i mlekiem kobiecym. Aktualne (2005) stanowisko American Academy of Pediatrics. Medycyna Praktyczna Pediatria 2005, 6, 31-39.

Nehring-Gugulska, M. Pietkiewicz, A. (2010). Korzyści karmienia piersią, W: M. Nehring-Gugulska, M. Żukowska-Rubik, A. Pietkiewicz (red.), Certyfikowany Doradca Laktacyjny – Podręcznik dla uczestnika kursu. Warszawa: Centrum Nauki o Laktacji przy Fundacji Twórczych Kobiet.

Nehring-Gugulska, M., Żukowska-Rubik, M. (2006). Karmienie piersią. Podręcznik. Komitet Upowszechniania Karmienia Piersią, Warszawa.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 września 2010 r. w sprawie standardów postępowania oraz procedur medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem, Dz.U.10.187.1259 z dnia 7 października 2010.

Żukowska-Rubik, M., Oslislo, A. (2005). Zapytaj eksperta. Karmienie piersią i mlekiem kobiecym. Medycyna Praktyczna Pediatria 2005, 4, 109-112.