Rozwój fizyczny dziecka rodzi jednocześnie radość rodziców i uczucie zaniepokojenia. Powodem narzekań wielu opiekunów dzieci jest ich wzmożona aktywność fizyczna. Przez dorosłych jest określana jako „wzmożona”, ale czy naprawdę jest nadmierna czy typowa dla wieku?
Maluch nieustająco się rusza, zmienia pozycje, z radości macha rączkami, w rytm muzyki buja się i kołysze. Po opanowaniu umiejętności chodzenia z zapałem z niego korzysta, a nawet podnosi stopień trudności aktywności ruchowej. Z ochotą wdrapuje się na wysokości, pokonuje przeszkody, forsuje bariery. Robi to nawet wtedy, gdy nie jest to konieczne i mógł spokojnie je obejść.
Jeśli wydaje Ci się, że Twój maluch jest szczególnie niesforny i absorbujący. Uważasz tak, bo jest ruchliwy i dynamiczny, jak najszybciej zrezygnuj z takiego przekonania. Pod tym względem jest najbardziej typowym dzieckiem, zwłaszcza w okresie „chodziaczka”.
Etap lokomocji to nie tylko opanowanie umiejętności przemieszczania się, ale też ciągłe zmiany pozycji. To intensywny ruch, bieganie, a potem także nauka jazdy na różnych sprzętach (rowerek, hulajnoga, rolki). Na placu zabaw lub spacerze dziecko szuka okazji do ruchu i spontanicznie zwiększa intensywność wysiłku. Wspinając się, podciąga się, widząc kałużę, wskakuje do niej, napotkawszy przeszkodę (krawężnik, murek), stara się ją sforsować, idąc po niej, najchętniej metodą „stopa za stopą”.
Rozwój fizyczny dziecka – jego znaczenie dla dziecka
Zaangażowanie dzieci w aktywność motoryczną, spontaniczne zwiększanie wysiłku i stopnia trudności zadań ruchowych, determinacja w dążeniu do „ruchowego celu” wskazują na wrodzony charakter potrzeby ruchu, a nie wyraz niesforności dziecka.
Potwierdzają to badania naukowe oraz obserwacje dzieci, które z powodów zdrowotnych lub społecznych były ograniczone w aktywności ruchowej. W późniejszych okresach rozwojowych nie tylko wolniej osiągają kolejne etapy rozwoju motorycznego i niski poziom sprawności fizycznej. Ich ogólny rozwój psychoruchowy i poznawczy wykazuje braki. Tutaj rodzi się pytanie, w jaki sposób ruch wpływa na myślenie? Związek ten jest bardzo silny, co wyraża się w określeniu „rozwój psychoruchowy”, opisującym progres w funkcjonowaniu dzieci na tym etapie. Oceniając prawidłowość rozwoju umysłowego i potencjał dziecka do 6. roku życia, dużą część tej oceny stanowi uważna analiza rozwoju ruchowego dziecka.
Jaki jest związek ruchu i myślenia? Bardzo duży i dwukierunkowy, wzajemny. Zainteresowanie ciekawymi obiektami w otoczeniu zachęca dziecko do ruchu, przemieszczania się w celu dotarcia do obiektu pożądania i manipulowania przedmiotami. Jednocześnie opanowanie umiejętności poruszania się pozwala na dokonywanie coraz bardziej znaczących odkryć, ciekawego eksperymentowania, zdobywania doświadczeń.
Jak dokładnie ruch wpływa na myślenie? Np. raczkowanie wykorzystując naprzemienność ruchów i koordynując pracę obu stron ciała rozwija i synchronizuje współpracę pomiędzy półkulami mózgowymi, co jest podstawą szybkiego kojarzenia, zapamiętywania i przypominania w przyszłości.
W świetle tych faktów każdy rodzic musi sam odpowiedzieć sobie na pytanie, czy aktywność fizyczna dziecka to indywidualna preferencja, wyraz jego niesforności czy jego naturalna potrzeba rozwojowa? Właściwe zaspokajanie tej potrzeby to inwestycja w rozwój nie tylko fizyczny dziecka, ale również intelektualny. To jest pierwszy etap pracy nad przyszłym sukcesem edukacyjnym dziecka.