Higiena jamy ustnej to niezwykle ważny czynnik zapobiegający chorobom. Jak prawidłowo ją prowadzić – wskaże Ci stomatolog. Nie należy zwlekać zbyt długo z wizytą u stomatologa. Do dentysty chodzimy nie tylko leczyć zęby, ale przede wszystkim, aby zapobiegać ich chorobom! Pierwsza wizyta u specjalisty powinna mieć miejsce jeszcze przed pierwszymi urodzinami dziecka. Najlepiej po wyrznięciu się pierwszych zębów (ok. 6. miesiąca). Tymczasem 25% polskich pięciolatków i 9% siedmiolatków nigdy nie było u dentysty.
Podczas pierwszej wizyty, stomatolog sprawdzi stan jamy ustnej dziecka. Udzieli wskazówek dotyczących higieny. I zaproponuje odpowiednią profilaktykę, której powinniśmy skrupulatnie przestrzegać – tak w domu, jak i w gabinecie – ucząc tym samym rodziców, a z czasem i dziecko, odpowiednich nawyków higienicznych. Wczesny i niepołączony z bólem kontakt ze stomatologiem nie będzie wywoływał lęku przed wizytą w gabinecie dentystycznym. Zapobiegnie dentofobii i wpłynie na częstsze wizyty kontrolne w przyszłości.
Wszystko to pozwoli na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia próchnicy i skutkować będzie lepszym stanem zębów w dorosłym życiu. Specjaliści zalecają rozpoczęcie higieny jamy ustnej u dziecka jeszcze przed pojawieniem się pierwszego zęba.
Higiena jamy ustnej i pielęgnacja zębów u małych dzieci
Bezzębne dziąsła niemowlęcia należy przemywać przynajmniej dwa razy dziennie i koniecznie po karmieniu nocnym. Rób to zwilżoną w letniej przegotowanej wodzie lub naparze z rumianku i nawiniętą na palec gazą wyjałowioną.
Po pojawieniu się zębów mlecznych przechodzimy do dalszego etapu kształtowania nawyków higienicznych. Czyścimy samą wodą i miękką dziecięcą szczoteczką o małej zaokrąglonej główce już pierwszego zęba. Pozwala to na usunięcie płytki bakteryjnej gromadzącej się na zębach. Dziąsła i język oczyszczamy gazikiem. Zapobiega to osiadaniu resztek jedzenia, a tym samym utrudnia kolonizację bakterii powodujących próchnicę. Staramy się robić to systematycznie, aby przyzwyczajać dziecko do manipulacji w jamie ustnej.
Czynność mycia zębów wykonujemy u dziecka w pozycji półleżącej – jest ona wygodna, zapobiega zachłyśnięciu i pozwala utrzymać z dzieckiem kontakt wzrokowy. Około 1. roku życia wyrzynają się zęby boczne, które posiadają bruzdy i guzki – można je dokładnie wyczyścić jedynie przy pomocy szczoteczki. Dziecku w tym wieku możemy pozwolić, oczywiście pod naszym nadzorem, na próby samodzielnego szczotkowania, traktujmy je jednak jako naukę poprzez zabawę, nie zaś pełne umycie zębów.
Higiena jamy ustnej – Użycie pasty
Niewielką ilość pasty należy wetrzeć we włosie, utrudni to dziecku jej zlizywanie czy połykanie. Po zakończonym szczotkowaniu pozostałe resztki pasty trzeba usunąć z jamy ustnej dziecka gazikiem zwilżonym wodą.
Nie należy przeceniać roli fluoru. Trzeba pamiętać że jest to lek, który powinien działać miejscowo, poprzez kontakt ze szkliwem zębów, stąd tak ważny jest nadzór nad szczotkowaniem i usuwanie resztek pasty z jamy ustnej małego dziecka.
Dzieci uczące się samodzielnego szczotkowania pod naszym nadzorem, powinny używać past bez fluoru, aby ich działanie nie skutkowało połykaniem nadmiernej ilości pasty zawierającej związki lecznicze. Warto naukę szczotkowania rozpocząć od opanowania usuwania zawartości jamy ustnej (wypluwania). Prostą, sprawdzoną techniką jest zabawa w plucie do celu, jakim jest piłeczka ping-pongowa, w czasie kąpieli. A później wspólne „rodzinne” szczotkowanie zębów – to pozwala dziecku na naukę przez naśladownictwo.
Higiena jamy ustnej – Profesjonalne wsparcie specjalisty
Proces powstawania próchnicy zębów u dzieci zaczyna się od zmętnienia szkliwa zęba. Jest to biała plama próchnicowa, która nie wymaga jeszcze zaopatrzenia stomatologicznego, może wycofać się po zastosowaniu zaleconych przez lekarza profesjonalnych preparatów – stosowanych w gabinecie i/lub tych do samodzielnego użytku w domu. Jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie działania prewencyjne, dojdzie do zajęcia głębszych tkanek zęba. Bakterie kolonizują się na zębach, zatem próchnica teoretycznie może pojawić się już w pierwszym zębie.
Wizyta kontrolna powinna być przeprowadzana co pół roku u osoby dorosłej, a u dzieci, ze względu na większą skłonność do próchnicy, co 3-4 miesiące. Wynika to ze szczególnej budowy zęba mlecznego oraz często mniej dokładnej higieny. Dzieciom w wieku przedszkolnym oferuje się profilaktykę fluorkową i nie fluorową: lakowanie, usuwanie osadów czy preparaty stabilizujące poziom bakterii próchnicotwórczych.
Czynności pielęgnacyjne systematycznie podejmowane w domu pomogą utrwalić i przedłużyć efekty profesjonalnych zabiegów wykonanych w gabinecie stomatologicznym.
10 kroków do zdrowych zębów twojego dziecka
1. Karmienie piersią przez minimum 6 miesięcy.
2. Od momentu wyrznięcia pierwszych zębów mlecznych należy utrzymywać perfekcyjną higienę jamy istnej dziecka.
3. Odwiedzać lekarza stomatologa przyjmującego dzieci (najpóźniej ok. 1. roku życia), aby uzyskać wskazówki na temat profilaktyki.
4. Po wyrznięciu wszystkich zębów mlecznych, zgłaszać się z dzieckiem na regularne wizyty do lekarza stomatologa co 3 miesiące.
5. Stosować się do zaleceń profilaktycznych przeprowadzanych w domu oraz w gabinecie.
6. Unikać podawania „przegryzek” zawierających węglowodany (słodycze, chrupki) zastępując je owocami i warzywami (np. jabłko, marchewka).
7. Unikać kontaktu dziecka z swoją śliną ze względu na bakterie próchnicotwórcze: nie oblizywać smoczka, nie jeść tymi samymi sztućcami, nie całować dziecka w usta.
8. Nie usypiać dziecka butelką z kaszką ani sokiem.
9. Stosować profilaktykę ortodontyczną: nie karmić zbyt długo butelką ze smoczkiem, uczyć wcześnie jeść z łyżeczki i pić z kubeczka.
10. Pamiętać, że nigdy nie jest za późno na podjęcie leczenia.
[…] wyznaczyć czas, w którym dziecko będzie mogło zjeść „zakazane” produkty, a następnie wypłukać jamę ustną i wyszczotkować […]