Marshall dał nam wyjątkowy skarb. Przez lata pracował w różnych środowiskach, w 60 krajach świata. Był mediatorem w konfliktach zbrojnych. Był trenerem w instytucjach oświaty. Mentorem rodziców. Pracował z więźniami, przedstawicielami ruchów politycznych, biznesu, prawnikami. Był doktorem psychologii, uczniem Carla Rogersa. Karierę w świecie akademickim zamienił na budowanie społeczeństw opartych na empatii i uwzględnianiu potrzeb. Wspierał także dialog między pojedynczymi ludźmi.
Dr Marshall B. Rosenberg, twórca Porozumienia bez Przemocy (PbP, NVC od ang. Nonviolent communication) zmarł w wieku 80 lat 7 lutego 2015 r. Miał na koncie wiele dokonań, książek, nagród i pozostawił nam Centrum NVC.
Krótka biografia
Marshall Rosenberg urodził się w 1934 r. w Ohio, USA. Doświadczenia z dzieciństwa miały silny wpływ na jego zainteresowania, wybór studiów i powstanie Porozumienia: Jako dziecko, nastolatek, był kilkakrotnie pobity ze względu na żydowskie nazwisko, obserwował też w okolicy, w której mieszkał – przedmieścia Detroit, zamieszki, w większości na tle rasowym. Opowiada, że przejmujący był nie tyle, a na pewno nie tylko, fakt bycia pobitym, ile uśmiech na twarzach przyglądających się.
Marshall podkreśla, że niesamowicie istotne było, że w tym samym czasie, jednocześnie, widział brata matki opiekującego się sparaliżowaną babcią chłopca. Jak twierdzi – wuj zawsze miał uśmiech na twarzy. Rosenberg już wtedy zaczął sobie zadawać pytanie o przyczyny przemocy i o możliwości zmniejszenia jej. Jak to jest, że jedni wybierają przemoc, a inni łagodność, współczucie?
W nadziei na znalezienie odpowiedzi wybrał studia psychologiczne, a w 1961 roku otrzymał tytuł doktora psychologii klinicznej na Uniwersytecie w Wisconsin-Madison.
Center Nonviolent Communication
W latach 60. powstała pozarządowa organizacja, Center for Nonviolent Communication (www.cnvc.org), która zrzesza certyfikowanych trenerów Porozumienia (obecnie 431) i do dziś szerzy naukę Marshalla.
Obecnie można mówić o ruchu światowym. Porozumienie jest obecne na wszystkich kontynentach, w ponad 100 krajach, przypuszczalnie we wszystkich krajach Europy. Książka Rosenberga „Nonviolent Communication, a language of life” przetłumaczona została na kilkadziesiąt języków. Według statystyk CNVC obecnie rocznie ponad pół miliona ludzi na całym świecie bierze udział w warsztatach PbP.
Dokonania jako twórcy NVC
Marshall Rosenberg jest autorem 14 publikacji dotyczących PBP. Otrzymał również wiele nagród doceniających jego pracę na rzecz rozwiązywania konfliktów i szerzenia pokoju, między innymi:
2000 r. – Nagroda Roku nadana przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Słuchania (International Listening Association)
2002 r. – Nagroda Uznania Angielskiej Księżnej Anny i Szefa Policji Sprawiedliwości Naprawczej (Princess Anne of England and Chief of Police Restorative Justice Appreciation Award)
2004 r. – Religious Science International Golden Works Award
2004 r. – International Peace Prayer Day Man of Peace Award by the Healthy, Happy Holy (3HO) Organization
2005 r. – Light of God Expressing in Society Award from the Association of Unity Churches
2006 r. – Bridge of Peace Nonviolence Award from the Global Village Foundation
2014 r. – Champion of Forgiveness Award from the Worldwide Forgiveness Alliance
Działania w Polsce wokół NVC
W Polsce Porozumienie bez Przemocy z roku na rok obejmuje coraz szersze rzesze ludzi. W różnych miastach kraju istnieją placówki oświatowe (żłobki, przedszkola, szkoły) inspirowane wartościami PbP, gdzie kontakt i wzajemne poszanowanie są fundamentami budowania relacji zarówno z dziećmi, jak i dorosłymi. Zimą i latem odbywają się obozy dla rodzin z dziećmi, którym zależy, by idee Rosenberga wplatać do codzienności rodzinnej (na niektóre lista oczekujących to 20-30 osób!).
Co roku ukazują się i niejednokrotnie są rozchwytywane nowe pozycje książkowe na ten temat. Powstała też audycja radio “Empatia na fali”. Tworzy się ruch tzw. kręgów naprawczych (restorative justice). Wywodzący się z Porozumienia, ludzie szukający mediacji coraz częściej proszą o mediacje oparte na założeniach PbP, w przedsiębiorstwach pojawia się chęć zmian struktur, aby lepiej wspierały indywidualne i grupowe potrzeby. Odbywa się wiele imprez, warsztatów promujących PbB w całej Polsce.
Marzenia i wizje osób zajmujących się PbP sięgają daleko. Chcą by pokój i dialog obecne były w różnych sferach życia społecznego i prywatnego. Snują plany, by powstał portal wiadomości oparty na PbP, gazeta, program telewizyjny i film fabularny.
Pożegnanie
Wyrazem tego, jak PbP buduje wspólnotę i więzi jest to, co wydarzyło się po śmierci Marshalla. W trzy dni po jego odejściu Zarząd CNVC zorganizował możliwość spotkania praktykom na platformie telekonferencyjnej, aby mogli wspólnie wspominać twórcę Porozumienia, podziękować za naukę, którą otrzymali, gdyż nierzadko zmieniała ona kierunek życia, wnosiła do niego sens i odwagę. Wstępnie spotkanie planowano na 16 godzin. Trwało ono jednak 155 godzin bez przerwy, czyli cały tydzień, gdyż tak wiele osób z całego świata chciało podzielić się tym, jak wielki wpływ na ich życie miała nauka Marshalla.
W czasie spotkania wypowiadały się osoby, które go spotkały, a także które jedynie przeczytały jego książkę kilka miesięcy wcześniej (na przykład 25-latek z Brazylii) i to wpłynęło na to, jak chce podchodzić do swojego życia i swoich bliskich. Ludzie mówili po angielsku, ale także w swoich językach, śpiewali, grali na instrumentach. W swojej autentyczności pokazywali, co życie Marshalla wniosło do nich i co oni sami, chcą kontynuować.
Wspomnienie o Marshallu i jego dziele wspiera nas w budowaniu świata opartego na zaufaniu, szacunku i kreatywności.
Autorki
Aleksandra Bagińska, Fundacja Świadomego Rozwoju.
Joanna Berendt, Kobiecy Coach & Akademia NVC.
Agnieszka Pietlicka, Dialogue Unlimited.
Magdalena Sendor, Strefa Porozumienia.