Dieta przedszkolna. Jaka jest, jaka powinna być?

Jak powinna wyglądać idealna dieta przdszkolna?

Potrawy uzależnione od pory roku

W żywieniu przedszkolnym nie zwraca się uwagi na rozgrzewającą i wychładzającą naturę pokarmów, dzięki której można przygotowywać posiłki odpowiednio do danej pory roku. W porze jesienno–zimowej potrawy powinny mieć właściwości rozgrzewające organizm, a nie wychładzające, dzięki czemu naturalnie możemy zapobiegać katarom i przeziębieniom. Posiłki o takich właściwościach sągotowane, pieczone, na bazie kasz oraz mięsa z dodatkiem przypraw takich jak tymianek, bazylia, oregano, cynamon oraz imbir.

Chemiczne dodatki

Ciepłe, gotowane posiłki podawane są w przedszkolach głównie na obiad w postaci zupy i drugiego dania. Do przygotowania potraw nie używane są pojedyncze zioła, w tym rozgrzewające, ale gotowe, złożone przyprawy ze wzmacniaczami, takie jak vegeta czy kucharek. Zupy często gotowane są na kostkach rosołowych, które oparte są głównie na soli i glutaminianie sodu, a ilość suszonych warzyw i ziół jest w nich znikoma. Osoby, które spożywają produkty z glutaminianem sodu, są trzy razy bardziej narażone na otyłość, a nadmiar tej substancji wywołuje zaburzenia wzroku. Chemiczne dodatki do żywności spożywane często mogą mieć zły wpływ na zdrowie dziecka, np. alergizujące, i powinny być bezwzględnie odrzucane.

Węglowodany

Produkty węglowodanowe w przedszkolach opierają się zdecydowanie o ziemniaki i produkty mączne z białej mąki. Brakuje większej ilości kasz: gryczanej, jaglanej, jęczmiennej czy ryżu brązowego, które są doskonałym źródłem energii, a jednocześnie bogate są w białko, makro- i mikroelementy oraz witaminy.

Białko

Źródło białka w diecie dziecka to nie tylko mięso, mleko i przetwory mleczne, ale również ryby i warzywa strączkowe, które pojawiają się na talerzu przedszkolaka rzadko. Pamiętajmy, że badania już dawno pokazały, że mięso nie może być wyłącznym źródłem białka, przeciwnie: dobrze zbilansowane diety bezmięsne są zdrowsze!

W żywieniu przedszkolnym produkty mleczne występują codziennie. Powinniśmy się zastanowić, czy mają być podstawą żywienia dla każdego dziecka? Biorąc pod uwagę, że u dzieci jest coraz więcej alergii, a jednym z głównych alergenów jest mleko krowie, czy powinno ono dominować w jadłospisie?

Sery żółte i topione zalicza się do produktów wysokoprzetworzonych. Przykładowo ser topiony powstaje ze stopienia sera żółtego z dodatkiem tzw. topników: kwasu cytrynowego, winnego, mlekowego i ich soli, diofosforanów. Ser żółty ma stanowić około 30% wytwarzanego produktu. Pozostała zawartość sera topionego to dodatki.

Cukier

Produkty mleczne w postaci słodkich serków, deserów, jogurtów mają ok. 2-3 łyżeczekcukru w 100 gramach. Cukier to bardzo szkodliwa substancja! Wsady owocowe oparte są na sztucznych aromatach oraz zawierają substancje zagęszczające w postaci modyfikowanej skrobi. Desery mleczne czy desery w postaci białej bułki z kremem czekoladowym, słodkie kakao, wafelki, batony to produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Dostarczają organizmowi w krótkim czasie dużą dawkę energii w postaci glukozy, przez co dziecko może być nadmiernie pobudzone i nie może skoncentrować się na zajęciach. Po chwili wysokiego stężenia glukozy we krwi nagle dochodzi do gwałtownego spadku.

Dzieci powinny jeść produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym, np. pieczywo razowe, makarony razowe, płatki zbożowe czyste, kasze, warzywa czy niektóre owoce – cukier uwalnia się do krwi stopniowo i utrzymuje się na stałym poziomie nawet do trzech godzin. Nadmiar cukru w diecie powoduje znaczne obniżenie odporności, rozwój próchnicy, pogorszenie zdrowia dziecka i prowadzi do otyłości i cukrzycy. Na deser możemy zaproponować pieczone jabłka lub gruszki z rozgrzewającymi przyprawami, takimi jak cynamon lub goździki, które będą dostarczać naturalnej słodyczy i wzmacniać odporność dziecka.

Warzywa i owoce

W każdym jadłospisie przedszkolnym uwzględnione są różne warzywa i owoce. Jednak często używane są mrożonki lub produkty pochodzące z importu, które niestety są traktowane dużą ilością substancji chemicznych, m.in. przeciwgrzybiczych. Jarzynki dla przedszkolaków można przygotowywać z sezonowych warzyw i owoców. Zimą bardzo dobrym rozwiązaniem jest używanie kiszonych warzyw, np. ogórków, kapusty.

Napoje

Napoje w przedszkolach przygotowywane są niestety ze skoncentrowanych i bardzo słodkich soków. Pojawiają się gotowane kompoty, których powinno być więcej, można też wprowadzić herbatki ziołowe i owocowe takie jak: cynamonowa, z dzikiej róży, aronii, melisa, rumianek.

Śniadanie w przedszkolu – najważniejszy posiłek w ciągu dnia.

Śniadania w naszych przedszkolach oparte są na suchych produktach – kanapki z serem żółtym lub topionym, wędliną, białym serkiem, pastą jajeczną czy sporadycznie pastą rybną. Należy szczególną uwagę zwrócić na często pojawiające się na talerzu przedszkolaka parówki. Parówka zawiera średnio tylko 7 g mięsa niskiej jakości na 100 g masy, a pozostałość to dodatki typu: skóry, tłuszcz, koncentrat białka ze skrobi modyfikowanej, kasza manna, woda, substraty zapachowe i smakowe, a nawet mączka kostna.

Niestety pasztety również są produktami niskiej jakości. W składzie różnych produktów znajdują się składniki genetycznie modyfikowane, np. skrobia, białko z genetycznie modyfikowanej soi, które mogą być niebezpieczne zwłaszcza dla dzieci, uaktywniając alergie.

Jako ciepły posiłek poranny czasami podawana jest zupa mleczna na bazie płatków zbożowych – kukurydzianych, miodowych… Gotowe płatki są wysoko przetworzoną żywnością, są bogate w syntetyczne witaminy, minerały, które są do nich dodawane, ponieważ w obróbce zbóż pierwotne witaminy i minerały zostały utracone, dodatkowo są dosładzane cukrem lub jeszcze gorszym syropem fruktozowo-glukozowym.

Na śniadanie możemy podać owsiankę z naturalnych płatków gotowaną na wodziez suszonymi bakaliami, orzechami (bogatymi w makro- i mikroelementy), dzięki której organizm dzieci zostanie rozgrzany. Ta potrawa ma średni indeks glikemiczny, dzięki czemu dziecko będzie mieć dostarczoną stałą energię na najbliższe 2-3 godziny, co pozwoli na aktywny udział w zajęciach.

Rozważając żywienie dzieci, warto podkreślić, że dzieci w grupie łatwiej przełamują bariery w spożywaniu nowych produktów. Obserwując rówieśników, potrafią sięgnąć nawet po produkty nielubiane.

Jako rodzice dzielimy razem z przedszkolem odpowiedzialność za utrzymanie zdrowia również w domu. Od najmłodszych lat wytworzajmy dobre nawyki żywieniowe, które będą owocować zdrowym rozwojem dziecka i dojrzałego człowieka.