Dieta przedszkolna. Jaka jest, jaka powinna być?

Dieta przedszkolna – jak powinna wyglądać taka dieta, która wspiera zdrowie i aktywność intelektualną dzieci w przedszkolu?

Potrawy uzależnione od pory roku

W żywieniu przedszkolnym nie zwraca się uwagi na rozgrzewającą i wychładzającą naturę pokarmów. Dzięki temu można przygotowywać posiłki odpowiednio do danej pory roku. W porze jesienno–zimowej potrawy powinny mieć właściwości rozgrzewające organizm, a nie wychładzające. Dzięki temu naturalnie możemy zapobiegać katarom i przeziębieniom. Posiłki o takich właściwościach są gotowane, pieczone. Przygotowuje się je na bazie kasz oraz mięsa z dodatkiem przypraw takich jak tymianek, bazylia, oregano, cynamon oraz imbir.

Chemiczne dodatki

Ciepłe, gotowane posiłki kuchnia podaje w przedszkolach głównie na obiad w postaci zupy i drugiego dania. Do przygotowania potraw kucharze nie używają często pojedynczych ziół, w tym rozgrzewających, ale gotowe, złożone przyprawy ze wzmacniaczami, takie jak vegeta czy kucharek. Zupy gotują na kostkach rosołowych, które oparte są głównie na soli i glutaminianie sodu. Ilość suszonych warzyw i ziół jest w nich znikoma. Osoby, które spożywają produkty z glutaminianem sodu, są trzy razy bardziej narażone na otyłość. Nadmiar tej substancji wywołuje zaburzenia wzroku. Chemiczne dodatki do żywności mogą mieć zły wpływ na zdrowie dziecka, np. alergizujące, i należy je bezwzględnie odrzucić.

Węglowodany – dieta przedszkolna

Produkty węglowodanowe w przedszkolach opierają się zdecydowanie o ziemniaki i produkty mączne z białej mąki. Brakuje większej ilości kasz: gryczanej, jaglanej, jęczmiennej czy ryżu brązowego, które są doskonałym źródłem energii, a jednocześnie bogate są w białko, makro- i mikroelementy oraz witaminy.

Białko

Źródło białka w diecie dziecka to nie tylko mięso, mleko i przetwory mleczne, ale również ryby i warzywa strączkowe, które pojawiają się na talerzu przedszkolaka rzadko. Pamiętajmy, że badania już dawno pokazały, że mięso nie może być wyłącznym źródłem białka. Przeciwnie: dobrze zbilansowane diety bezmięsne są zdrowsze!

W żywieniu przedszkolnym produkty mleczne występują codziennie. Powinniśmy się zastanowić, czy mają być podstawą żywienia dla każdego dziecka? Biorąc pod uwagę, że u dzieci jest coraz więcej alergii, a jednym z głównych alergenów jest mleko krowie, czy powinno ono dominować w jadłospisie?

Sery żółte i topione zalicza się do produktów wysokoprzetworzonych. Przykładowo ser topiony powstaje ze stopienia sera żółtego z dodatkiem tzw. topników: kwasu cytrynowego, winnego, mlekowego i ich soli, diofosforanów. Ser żółty ma stanowić około 30% wytwarzanego produktu. Pozostała zawartość sera topionego to dodatki.

Cukier – dieta przedszkolna

Produkty mleczne w postaci słodkich serków, deserów, jogurtów mają ok. 2-3 łyżeczek cukru w 100 gramach. Cukier to bardzo szkodliwa substancja! Wsady owocowe, które opierają się na sztucznych aromatach dodatkowo zawierają substancje zagęszczające w postaci modyfikowanej skrobi. Desery mleczne czy desery w postaci białej bułki z kremem czekoladowym, słodkie kakao, wafelki, batony to produkty o wysokim indeksie glikemicznym. Dostarczają organizmowi w krótkim czasie dużą dawkę energii w postaci glukozy. Przez to dziecko może być nadmiernie pobudzone i nie może skoncentrować się na zajęciach. Po chwili wysokiego stężenia glukozy we krwi nagle dochodzi do gwałtownego spadku.

Dzieci powinny jeść produkty o niskim i średnim indeksie glikemicznym, np. pieczywo razowe, makarony razowe, płatki zbożowe czyste, kasze, warzywa czy niektóre owoce. Cukier uwalnia się do krwi stopniowo i utrzymuje się na stałym poziomie nawet do trzech godzin. Nadmiar cukru w diecie powoduje znaczne obniżenie odporności, rozwój próchnicy, pogorszenie zdrowia dziecka i prowadzi do otyłości i cukrzycy. Na deser możemy zaproponować pieczone jabłka lub gruszki z rozgrzewającymi przyprawami, takimi jak cynamon lub goździki, które będą dostarczać naturalnej słodyczy i wzmacniać odporność dziecka.

Warzywa i owoce

W każdym jadłospisie przedszkolnym dietetycy uwzględniają różne warzywa i owoce. Jednak często w kuchni używają mrożonek lub produktów pochodzących z importu. A te niestety są traktowane dużą ilością substancji chemicznych, m.in. przeciwgrzybiczych. Jarzynki dla przedszkolaków można przygotowywać z sezonowych warzyw i owoców. Zimą bardzo dobrym rozwiązaniem jest używanie kiszonych warzyw, np. ogórków, kapusty.

Napoje – dieta przedszkolna

Napoje w przedszkolach przygotowywane są niestety ze skoncentrowanych i bardzo słodkich soków. Pojawiają się gotowane kompoty, których powinno być więcej. Można też wprowadzić herbatki ziołowe i owocowe takie jak: cynamonowa, z dzikiej róży, aronii, melisa, rumianek.

Śniadanie w przedszkolu – najważniejszy posiłek w ciągu dnia.

Śniadania w naszych przedszkolach opierają się na suchych produktach. Kanapki z serem żółtym lub topionym, wędliną, białym serkiem, pastą jajeczną czy sporadycznie pastą rybną. Należy szczególną uwagę zwrócić na często pojawiające się na talerzu przedszkolaka parówki. Parówka zawiera średnio tylko 7 g mięsa niskiej jakości na 100 g masy. Pozostałość to dodatki typu: skóry, tłuszcz, koncentrat białka ze skrobi modyfikowanej, kasza manna, woda, substraty zapachowe i smakowe, a nawet mączka kostna.

Niestety pasztety również są produktami niskiej jakości. W składzie różnych produktów znajdują się składniki genetycznie modyfikowane, np. skrobia, białko z genetycznie modyfikowanej soi, które mogą być niebezpieczne zwłaszcza dla dzieci, uaktywniając alergie.

Jako ciepły posiłek poranny podaje się zupę mleczną na bazie płatków zbożowych – kukurydzianych, miodowych… Gotowe płatki są wysoko przetworzoną żywnością. Są bogate w syntetyczne witaminy, minerały, które są do nich dodawane, ponieważ w obróbce zbóż pierwotne witaminy i minerały zostały utracone. Dodatkowo są dosładzane cukrem lub jeszcze gorszym syropem fruktozowo-glukozowym.

Na śniadanie możemy podać owsiankę z naturalnych płatków gotowaną na wodzie z suszonymi bakaliami, orzechami (bogatymi w makro- i mikroelementy). Dzięki niej organizm dzieci zostanie rozgrzany. Ta potrawa ma średni indeks glikemiczny, dzięki czemu dziecko będzie mieć dostarczoną stałą energię na najbliższe 2-3 godziny. To pozwoli na aktywny udział w zajęciach.

Rozważając żywienie dzieci, warto podkreślić, że dzieci w grupie łatwiej przełamują bariery w spożywaniu nowych produktów. Obserwując rówieśników, potrafią sięgnąć nawet po produkty nielubiane.

Jako rodzice dzielimy razem z przedszkolem odpowiedzialność za utrzymanie zdrowia również w domu. Od najmłodszych lat wytworzajmy dobre nawyki żywieniowe, które będą owocować zdrowym rozwojem dziecka i dojrzałego człowieka.