Uporczywe afty w buzi dziecka? To może być celiakia

U Twojego dziecka pojawiają się nawracające, uporczywe afty? Warto sprawdzić, czy nie stoi za nimi celiakia – trwała nietolerancja glutenu. Nieleczona celiakia może dodatkowo powodować problemy ze wzrostem i przybieraniem na wadze, anemię, próchnicę i wiele innych objawów…

Czym są afty i skąd się biorą?

Afty, czyli bolące nadżerki i owrzodzenia w jamie ustnej, są nie tylko nieprzyjemne. Nierzadko uniemożliwiają normalne funkcjonowanie – jedzenie, mycie zębów czy nawet mówienie. Dokładne przyczyny powstawania aft nie zostały poznane, jednak wiadomo, że wpływ mają przede wszystkim niedobory witamin i minerałów (m.in. B12, kwasu foliowego i żelaza) i zaburzenia układu odpornościowego [1].

Uporczywe afty u dziecka – jeden z objawów celiakii

Źródła naukowe mówią: „Niektórzy autorzy podają występowanie aft nawracających na błonie śluzowej jamy ustnej jako jeden ze swoistych objawów celiakii [2]”. Jak to możliwe? Celiakia polega na nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego – po dostarczeniu glutenu organizm atakuje kosmki jelitowe, czyli małe wypustki powiększające chłonną powierzchnię jelita.

To powoduje, że wchłanianie witamin, minerałów i innych substancji (np. z leków) jest znacznie utrudnione. W konsekwencji pojawiają się niedobory (np. właśnie witaminy B12) i niedożywienie organizmu.

Co jeszcze powinno Cię zaniepokoić? Inne objawy celiakii

Celiakia u dziecka może objawiać się nie tylko nawracającymi aftami. Często dziecko skarży się też na bóle brzuszka, biegunkę i inne problemy gastryczne. Nieleczona celiakia i związane z nią niedożywienie może powodować również problemy ze wzrostem oraz przybieraniem na wadze, a także przedwczesną osteoporozę. Nierzadko pojawiają się też wysypka, próchnica czy anemia.

Bywa, że choroba odbija się też na zachowaniu, wywołując płaczliwość, rozdrażnienie, agresję, przygnębienie, kłopoty z nauką i spadek koncentracji. Na szczęście tych objawów można się pozbyć – trzeba mieć jednak świadomość, że wywołuje je właśnie celiakia.

Jak sprawdzić, czy to celiakia?

Na celiakię można zachorować tylko wtedy, gdy obecne są predyspozycje genetyczne. Choroba może natomiast uaktywnić się pod wpływem określonych czynników, np. dużego stresu, spadku odporności, infekcji czy operacji.

Jeśli u Twojego dziecka występują afty lub inne objawy mogące świadczyć o celiakii, najlepiej najpierw wykonać szybkie i bezbolesne badanie DNA. Jeśli wykluczy ono obecność predyspozycji, również celiakia zostanie wykluczona. A jeśli je potwierdzi? W takiej sytuacji wykonuje się badania krwi w kierunku przeciwciał. Wykonanie tych dwóch badań w niektórych przypadkach pozwala potwierdzić chorobę już na tym etapie i uniknąć nieprzyjemnej biopsji jelita.

[1] K. Skrzelewska, M. Czerwionka-Szaflarska, Analiza zmian w jamie ustnej u dzieci, młodzieży i młodych dorosłych z chorobą trzewną, „Przegląd Pediatryczny” 2004, 34, 1.

[2] L. Postek−Stefańska, J. Kalacińska, A. Wierzbicka, B. Kalita, M. Ślimok, A. Sikora, M. Brzoza, Stan narządu żucia u dzieci z ciężkimi alergiami pokarmowymi i zespołem złego wchłaniania, „Dental and Medical Problems” 2003, 40, 2.

Autor: Agnieszka Łapajska, testDNA, www.testdna.pl

Zdjęcie © Oksana Kuzmina/ 123rf.com