W naszym kraju codziennie dochodzi do wielu wypadków i zdarzeń drogowych, skutkujących obrażeniami ciała. Niejednokrotnie ich ofiarami padają małoletni pasażerowie pojazdów mechanicznych. Nie wszyscy wiedzą, że dziecko jadące jako pasażer samochodu, ma prawo do dochodzenia odszkodowania z polisy OC sprawcy, nawet jeżeli sprawcą wypadku jest jeden z jego rodziców.
Ubezpieczyciel sprawcy wypadku jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania za wypadek każdej osobie poszkodowanej w wypadku, o ile ona sama nie jest jego sprawcą. W przypadku, gdy wypadek nie był zderzeniem pojazdów (np. uderzenie w drzewo), prawo do dochodzenia odszkodowania przysługuje więc wszystkim pasażerom jadącym pojazdem mechanicznym razem ze sprawcą, o ile doznali oni obrażeń ciała lub strat materialnych. W razie natomiast zderzenia pojazdów, oprócz pasażerów sprawcy, odszkodowania może dochodzić również poszkodowany kierowca innego pojazdu, a także jego pasażerowie. Jeżeli natomiast skutkiem wypadku jest śmierć któregokolwiek z nich, zadośćuczynienie po śmierci przysługuje najbliższej rodzinie. Co ważne, dla odpowiedzialności odszkodowawczej ubezpieczyciela nie ma znaczenia czy małoletni pasażer jest dla sprawcy osobą obcą, czy też znajomym lub nawet najbliższą rodziną. Przy wypadku zaistniałym z winy kierowcy jadącego ze swoją najbliższą rodziną, wszyscy członkowie rodziny, którzy doznają szkody (dzieci, żona, mąż), będą uprawnieni do dochodzenia roszczeń odszkodowawczych.
Niejednokrotnie zdarza się, że rodzice poszkodowanych dzieci nie chcą lub boją się dochodzić należnego zadośćuczynienia i odszkodowania za wypadek, gdy sprawcą jest osoba bliska (mama, tata, rodzeństwo). Jest to oczywiście błąd, ponieważ zgodnie z art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia OC może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Tak więc, to zakład ubezpieczeń, a nie sprawca poniesie finansowe konsekwencje wypadku. Tylko w wyjątkowych sytuacjach, pomimo ochrony ubezpieczeniowej, sprawca szkody wypadku może ponieść finansowe konsekwencje wypadku. Ubezpieczyciel lub Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może bowiem zwrócić się do sprawcy szkody o zwrot równowartości wypłaconych świadczeń (roszczenie regresowe) w przypadku, gdy sprawca:
- wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków o podobnym charakterze;
- wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
- nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym (z wyjątkiem stanu wyższej konieczności – ratowanie życia ludzkiego, mienia albo pościg za przestępcą);
- nie posiadał w chwili wypadku ważnego ubezpieczenia OC.
Dziecko poszkodowane w wypadku samochodowym może ubiegać się o wypłatę z polisy OC następujących świadczeń:
- zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, będącego formą jednorazowego świadczenia pieniężnego, mającego na celu złagodzenia cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego;
- zwrotu kosztów związanych z wypadkiem(leczenia, rehabilitacji, dodatkowej opieki, dojazdów, adaptacji miejsca zamieszkania);
- renty.
W sytuacji, gdy dziecko poszkodowane w wypadku komunikacyjnym poniesie śmierć, najbliżsi członkowie rodziny zmarłego dziecka pojazdu mogą ubiegać się o:
- zadośćuczynienie po śmierci osoby najbliższej, będące formą jednorazowego świadczenia pieniężnego, mającego na celu złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych najbliższych członków rodziny zmarłego (dotyczy tylko wypadków, które miały miejsce począwszy od 3 sierpnia 2008r.);
- zwrot kosztów leczenia i pogrzebuposzkodowanego, poniesionych przez członków jego rodziny;
Proces dochodzenia odszkodowania z ubezpieczenia OC rozpoczyna się od zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi. Ubezpieczyciel powinien wypłacić odszkodowanie z OC sprawcy w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody, a w sprawach bardziej skomplikowanych w ciągu 90 dni. W przypadku gdy ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania w ww. terminie, poszkodowany może domagać się zapłaty odsetek ustawowych.
Jako, że małoletni do lat 18 nie posiadają pełnej zdolności do czynności prawnych, to w postępowaniu odszkodowawczym (oraz w ewentualnym postępowaniu sądowym), poszkodowane w wypadku dziecko musi być reprezentowane przez rodzica lub opiekuna prawnego. W niektórych sytuacjach (np. zawarcie ugody z ubezpieczycielem) może być wymagana również zgoda właściwego sądu rodzinnego.
Pomimo tego, że odpowiedzialność zakładów ubezpieczeń za naprawę szkód wynika z odpowiednich przepisów, bardzo często zdarzają się sytuacje, w których ubezpieczyciele zniżają wypłacane pasażerom odszkodowania lub tez odmawiają wypłaty, pomimo oczywistych przesłanek. Odsyłają one poszkodowanych na drogę sądową, wiedząc, że jest to skuteczny sposób na zniechęcenie ich do starań o należne odszkodowanie. W przypadku jednak, gdy dziecko poszkodowane w wypadku reprezentowane jest przez profesjonalnego pełnomocnika, ubezpieczyciele bardzo często wydają korzystniejsze decyzje. Wiedzą bowiem, że taki pełnomocnik nie zawaha się skierować sprawę na drogę sądową.