Słodko, słodko

Ile jest dzieci chorych na cukrzycę w Polsce?

Cukrzyca u dzieci to grupa mniej więcej dziesięcznotysięczna. Na Mazowszu jest ok. 190 tysięcy ludzi leczących się na cukrzycę w ogóle. W Polsce 150 tysięcy ludzi ma cukrzycę typu 1, z czego 10 tysięcy to są dzieci właśnie. U dzieci mamy do czynienia z cukrzycą typu 1, niestety coraz częściej spotykamy na cukrzycę typu 2, do niedawna zarezerwowaną tylko dla dorosłych. Jest to bardzo niepokojący objaw naszych czasów.

Skąd się bierze ten drugi rodzaj cukrzycy u dzieci?

Na skutek zmian cywilizacyjnych, niezdrowego odżywiania się, braku ruchu, aktywności fizycznej. Szczególnie widoczne jest to wśród młodych, nieco potężniej zbudowanych dziewczynek. To wśród nich znajdziemy cukrzyków typu 2.

Która jest gorsza?

Nie można podzielić ich na gorszą lub lepszą, natomiast cukrzyca typu 1 nie ma powikłań. Nigdy też nie przeradza się w cukrzycę typu 2. Cukrzyca typu 1, „dziecięca” skraca życie o jakieś 15-16 lat. Jest to wielki postęp, bo kiedyś jednak cukrzyk z cukrzycą typu 1 żył jakieś dwa lata – od momentu wykrycia choroby. Cukrzyca typu 2 – skraca życie o mniej więcej 6 lat. Pamiętajmy, że jest to choroba nieuleczalna – żaden przeszczep, ani pompa noszona przez cały czas nie jest w stanie przywrócić zdrowia.

Co zatem zrobiono? Jakie ulepszenia zastosowano?

Przede wszystkim pompy, których dziś wśród  dzieci używanych jest ok. 6 tysięcy osób – podczas gdy np. w Wielkiej Brytanii zaledwie 300! To są pompy osobiste, miniaturowe, które wyrównują poziom cukru, dostosowując do indywidualnych warunków. Insulina, którą cukrzyk musi przyjmować, jest bowiem jak garnitur. Musi być skrojona na miarę. Dlatego tak dużo jest różnych insulin.

Kiedy cukrzyca pojawia się u dzieci?

Nie ma jasno określonego wieku, zagrożonego wystąpieniem cukrzycy. Natomiast im młodszy człowiek, tym cukrzyca bardziej agresywnie atakuje.

Jakie są pierwsze objawy, które powinny zaniepokoić matkę?

U dzieci cukrzyca typu 1 rozwija się często gwałtownie. Nierzadko takim pierwszym symptomem jest zwiększone pragnienie, utrata masy ciała, częste oddawanie moczu. Niestety niejednokrotnie trudno wychwycić te objawy. Mogą pojawiać się zmiany skórne, zaczerwienienie, szorstkość skóry. Także ogólne zmęczenie, senność i śpiączka.

Jaką dietę stosować u tych dzieci?

Dieta dziecka chorego na cukrzycę nie różni się od diety każdego innego dziecka, które chce być zdrowe. Czyli – nie za dużo węglowodanów, tłuszczy. Słodkie produkty – zależą oczywiście od insulinoterapii i muszą być do niej dostosowane. Plan żywienia dziecka powinien uwzględniać rozkład zajęć.  Ponadto należy pamiętać, że insulina sama w sobie jest tucząca.

Co jest najczęstszą przyczyną cukrzycy u dzieci? Genetyka? Zbyt dużo słodyczy?

Genetyka – owszem. Ale osobiście uważam, że najwięcej szkód dokonały niezdrowe produkty ostatnich lat, w tym prym wiodą dosładzane soki, które zawierają fruktozę, w dużej mierze wywołującą otyłość. Podaje się, że aż 10 proc. otyłości bierze się z owych napojów. A otyłość to pierwszy krok do cukrzycy.

Czy cukrzyca u dziecka jest bardziej niebezpieczna, ma bardziej niebezpieczny przebieg, niż u dorosłego? Hipoglikemia występuje częściej, ma cięższy przebieg?

Hipoglikemie – czyli niedocukrzenie u osób młodych są bardzo niebezpieczne. Sprawiają, że mózg ulega dewastacji. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. W ciągu nocy hipoglikemie występują częściej – szczególnie często zaś nad ranem. Niedocukrzenia te są bardzo niebezpieczne, jeśli występują bezobjawowo. Mówimy wówczas o nieświadomej hipoglikemii. Co robi rodzic, kiedy dziecko traci przytomność?  Budzi je wcześniej i daje coś do jedzenia. Dlaczego noc i pozycja leżąca zwiększają ryzyko hipoglikemii? Nie wiadomo. Jednak wówczas właśnie rodzic powinien mieć zwiększoną czujność.

Jak przygotować dziecko na tak hiobowe wieści? Jak podchodzić do jego choroby?

Informacja o cukrzycy jest trudna do przyswojenia. Działa na psychikę dziecka w ogromnej mierze, nierzadko powodując zachwiania emocjonalne, szczególnie w wieku młodzieńczym, który sam w sobie jest stanem rozchwiania, do tego potęguje je choroba. Leczenie takiego dziecka powinno opierać się na zapewnieniu mu dobrego samopoczucia. Należy stworzyć mu możliwości w miarę normalnego funkcjonowania, traktować je na równi z rówieśnikami, zachęcać do wszelkich aktywności fizycznych. Nie należy dawać odczuć, że takie dziecko w jakimkolwiek zakresie różni się od swoich kolegów. Natomiast należy go nauczyć samokontroli oraz samodyscypliny w przestrzeganiu pewnych reguł gry pozwalających na normalne życie z cukrzycą.

Dziękuję za rozmowę.

Rozmawiała Gabriela Jatkowska