Rewolucja 9. miesiąca

Dotarcie do 9. miesiąca znacząco zmienia relacje między dzieckiem i dorosłymi. To moment, w którym u malucha dostrzegalne są istotne zmiany w jego rozwoju.

Działania intencjonalne – dziecko zaczyna dostrzegać zależności pomiędzy intencją a działaniem. Uświadamia sobie, jaki cel chce osiągnąć. I jakim narzędziem musi się posłużyć, by wywołać odpowiednią reakcję otoczenia (np. odsunie kocyk zasłaniający zabawkę; zastuka przedmiotem o przedmiot, by usłyszeć dźwięk; zapłacze lub zakwili, by „zawołać” mamę). Zaczyna także postrzegać innych jako osoby intencjonalne, co stanowi podstawę do właściwego rozwoju komunikacji międzyludzkiej.

Pole wspólnej uwagi – dziecko zaczyna dostrzegać relacje trójstronne (dziecko-dorosły-przedmiot) i używa tej formy komunikacji, by osiągnąć zamierzony cel. Najpierw kieruje uwagę tam, gdzie dorosły (parząc w tym samym kierunku). Następnie coraz bardziej świadomie kieruje uwagę opiekuna na interesujący je przedmiot, by poprzez wzrok lub wskazywanie osiągać kolejne cele (np. patrzy na butelkę, by dostać picie; wyciąga rękę w kierunku zabawki, by ją złapać).

Zmiany 9. miesiąca – co poza tym?

Gest wskazywania palcem – to jeden z pierwszych sygnałów, iż dziecko jest gotowe na nabywanie nowych znaczeń. Palec wyciągnięty w kierunku osoby lub przedmiotu to wyraźny sygnał, iż dziecko zaczyna rozumieć, że to, co widzi ono, widzą także inni. Gest wskazywania placem najczęściej wywołuje u dorosłego reakcję słowną. Dziecko poprzez ten niewerbalny sposób komunikacji domaga się odpowiedzi na pytanie: „co lub kto to jest?”, lub działanie: dziecko wskazując na przedmiot, chce go dostać.

Powtarzanie – niezrozumiałe i niekontrolowane do tej pory dźwięki zaczynają przypominać sylaby i słowa, a proces ten nazywamy gaworzeniem samonaśladowczym. Dziecko coraz bardziej świadomie zaczyna używać własnej „mowy” i bawi się dźwiękiem. Śpiewa, pokrzykuje, mruczy, popiskuje czy piszczy w różny sposób, modulując siłę i natężenie swojego głosu.

Naśladowanie – maluch coraz chętniej naśladuje najbliższe otoczenie, potrafi zaobserwować gesty, mimikę, ruch i powtórzyć działanie, a także odtworzyć je w innym momencie, by wywołać celową reakcję otoczenia (np. robi „papa” na pożegnanie; klaszcze w rączki, by usłyszeć „kosi kosi”; powtarza „amam”, by dostać coś do jedzenia).

Wszystkie te gesty i komunikaty są początkiem właściwego rozwoju mowy i wspaniałą podbudową do zdobywania kolejnych etapów rozwoju. Dziecko w 9. miesiącu życia zaczyna rozumieć zależności między intencją, słowem i działaniem, a ta umiejętność pozwoli mu na budowanie i usprawnienie przyszłego systemu językowego. Brak któregokolwiek z wymienionych etapów powinno być dla rodzica sygnałem, by skonsultować się ze specjalistą.