Fruktoza to cukier prosty, który występuje głównie w owocach i miodzie. Można spotkać go także w wysoko przetworzonej żywności w postaci syropu glukozowo-fruktozowego. Aż 33% ludzi rodzi się z nietolerancją fruktozy, która nieleczona może prowadzić do poważnych problemów gastrologicznych. Część objawów jest widoczna już w okresie niemowlęcym. Dowiedz się, czym jest nietolerancja fruktozy.
Nietolerancja fruktozy to zaburzenie metabolizmu, które może pojawić się u niemowlęcia po próbie wprowadzenia owoców do diety[1]. Sprawdź, na czym polega to schorzenie, jakie daje objawy, jak należy je diagnozować i leczyć.
Na czym polega nietolerancja fruktozy?
U zdrowego człowieka fruktoza jest wchłaniana w jelicie grubym do krwiobiegu przy pomocy transporterów glikoproteinowych o nazwie GLUT-5. Na prawidłową absorpcję wpływa ilość składnika, a także glukozy i galaktozy. W przypadku nietolerancji fruktozy praca GLUT-5 jest zaburzona, w związku z czym cząsteczki fruktozy przechodzą w głąb układu pokarmowego i kumulują się w jelicie grubym.
Fruktoza stanowi pożywkę dla jelitowych bakterii fermentujących. Obecność cukru na tym odcinku negatywnie wpływa na funkcjonowanie przewodu pokarmowego i powoduje:
- gromadzenie wody,
- przyspieszenie perystaltyki,
- bakteryjną fermentację fruktozy, w wyniku której dochodzi do powstawania krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i gazów, w tym wodoru, dwutlenku węgla oraz metanu.
Nieprawidłowa praca jelita grubego może prowadzić także do powstawania innych nietolerancji pokarmowych, zaburzeń produkcji serotoniny, niedoboru pierwiastków oraz innych niespecyficznych schorzeń[2].
Jakie są objawy nietolerancji fruktozy?
Do najbardziej charakterystycznych objawów nietolerancji fruktozy należą:
- wzdęcia,
- nabrzmiałość brzucha,
- mdłości,
- uczucie przepełnienia,
- nasilony refluks żołądkowo-przełykowy,
- nasilenie dolegliwości związanych z kolką niemowlęcą,
- biegunka,
- senność,
- zawroty i bóle głowy,
- duszność[3].
Objawy pojawiają się chwilę po rozpoczęciu spożywania produktów zawierających ten składnik.
Jak się diagnozuje nietolerancję fruktozy?
Podstawowym sposobem diagnozy schorzenia jest wodorowy test oddechowy, tzw. WTO po obciążeniu fruktozą. U dzieci stosowane jest obciążenie w dawce 1 g/kg masy ciała podanej w 10% roztworze. Nietolerancję fruktozy stwierdza się, kiedy:
- następuje wzrost zawartości wodoru w powietrzu wydychanym o 20 ppm względem wartości wyjściowej,
- w trzech kolejnych próbkach ilość wodoru przewyższa wartość wyjściową o min. 3 ppm.
Warto pamiętać o tym, że wodorowy test oddechowy wykonuje się także w celu potwierdzenia innych nietolerancji innych składników pokarmowych, w tym np. laktozy[4].
Jak przebiega leczenie nietolerancji fruktozy?
W przypadku nietolerancji fruktozy zaleca się dietę eliminacyjną, w tym ograniczenie spożycia owoców drobnopestkowych, takich jak: jabłka, owoce suszone, miód, słodzone napoje. Niewskazane jest przyjmowanie czosnku, cebuli, pszenicy czy jęczmienia, dlatego zaleca się dokładne czytanie etykiety mieszanek do karmienia, jeśli dziecko nie je pokarmu matki.
Z uwagi na różnorodne objawy nietolerancja fruktozy może być mylona z nietolerancją innych produktów, kolką, refluksem przełykowo-jelitowym i innymi problemami układu pokarmowego. Warto mieć to na uwadze.
[1] http://www.czytelniamedyczna.pl/496,zaburzenia-metabolizmu-weglowodanow-powodowane-mutacjami-i-rola-diety-jako-terap.html
[2] https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/10092/8592
[3] https://dietetycy.org.pl/nietolerancja-fruktozy/
[4] https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/download/10092/8592