Kształtowanie dobrych nawyków pozwala oszczędzać czas i energię. Pozwala nam wzrastać i rozwijać się. Ogranicza liczbę zagrożeń i zabiera miejsce nawyków złych i szkodliwych. Pozwala funkcjonować w sposób satysfakcjonujący i zadowalający. Stanowi dobry drogowskaz i pomaga przejść przez każdy dzień w sposób pozytywny.
Czym są nawyki?
Nawyki to czynności automatyczne, wykonywane bez specjalnego angażowania świadomości, energii i bez specjalnego nakłaniania samego siebie, do tego, by to zrobić. Niektóre nawyki wypracowuje się bardzo łatwo, inne wymagają sporego zaangażowania. W naszych codziennych, nawykowych zachowaniach mogą się jednak zdarzyć również te niewłaściwe. I choć są one przyjemne i dają pozytywne odczucia, to w dłuższej perspektywie, są dla nas szkodliwe. To są tak zwane złe nawyki.
Zmiana złych nawyków na dobre wymaga pracy, zaangażowania, pewnego oddania i poświęcenia. Podobnie jest z wypracowaniem nowego nawyku. Jednak to poświęcenie bardzo się opłaca. Pozwala działać automatycznie, a jednocześnie z korzyścią dla siebie i bliskich.
Czemu służą nawyki?
Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Uogólniając można powiedzieć, że służą ułatwieniu życia. Jeżeli jednak są to złe nawyki, to rzeczywiście wykonuje się je łatwo, ale czy w efekcie ułatwiają? W rzeczywistości przynoszą więcej szkody niż pożytku.
Jeżeli świadomie zdecydujesz się na kształtowanie pozytywnych, dobrych nawyków, zyskasz z pewnością więcej zdrowia, radości, spokoju, a nawet – można w ten sposób poprawić relacje rodzinne! A to już jest gra warta świeczki.
Jak powstają nawyki i jak je wypracować?
Zła wiadomość jest taka, że złe nawyki bardzo często tworzą się „same”. Wielu ludzi ma skłonność do „pójścia na łatwiznę” i nie ma w tym nic złego. W efekcie powstają nawyki podjadania, tracenia czasu na media społecznościowe, nawyki bałaganienia i wiele innych, które nie przynoszą żadnych korzyści.
Dobra wiadomość jest taka, że złe nawyki można zmienić, a dobre można wypracować.
Są różne teorie, które mówią o tym, jak pracować nad wyrobieniem w sobie nawyku. Jedni mówią, że potrzeba na to 21 dni. Inni mówią, że potrzeba na to 28 dni. Jeszcze inni głoszą, że potrzeba 45 dni. Z każdą teorią coraz gorzej 😉 .
Prawda jest taka, że każdy z nas jest inny i każdy potrzebuje innego czasu na wyrobienie w sobie wybranego nawyku. Najważniejsze o czym trzeba pamiętać i co sprawdza się w każdym przypadku to SYSTEMATYCZNOŚĆ.
Jeżeli każdego dnia, o tej samej porze będziesz wykonywać czynność, którą chcesz w sobie wyrobić jako nawyk, pewnego dnia odkryjesz, że robisz ją już automatycznie, bez świadomego ukierunkowania. Odkryjesz, że jest już Twoim nawykiem i nawet nie będziesz wiedzieć, kiedy to się stało.
Tworzymy dobre nawyki
Cztery kroki poprowadzą Cię do wypracowania nawyku, ale pamiętaj o tych kilku kwestiach:
- bądź konsekwentny;
- bądź systematyczny;
- nie poddawaj się, to że raz się złamałeś, nie oznacza, że jutro Ci się nie uda;
- pomóż sobie – powiedz innym lub ukryj czynniki wyzwalające w Tobie nawyki negatywne lub utrudniające wypracowanie pozytywnego;
- bądź dla siebie dobry, wyrozumiały i ciepły – jeżeli zaczniesz sam siebie stresować i strofować, Twój nowy nawyk skojarzy Ci się wyłącznie z frustracją.
A teraz wspomniane cztery kroki:
- Jaki nawyk chcesz wyrobić? Nazwij go, ale pozytywnie. Unikaj określeń typu „nie będę leniwy” czy „nie będę jeść niezdrowych rzeczy”. Taka negacja nie zachęca, a jest też w pewnym sensie oceniająca. Podejdź do tego pozytywnie. Jeżeli chcesz zrezygnować z nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych, to nie postanawiaj: nie będę korzystać z mediów, tylko ograniczę media. W tym przypadku warto też to ograniczenie doprecyzować. Jeżeli zamiast godziny będziesz spędzać 55 minut, to jest to ograniczenie, ale czy o to Ci chodzi? Ograniczę korzystanie z mediów do 30 minut dziennie! I jest pozytywnie napisane. Inne przykłady: będę medytować, będę pić szklankę wody dziennie, będę spacerować itp.
- Znajdź nagrodę, która Cię zmotywuje. Nagroda powinna być ważna dla Ciebie. Będę aktywna fizycznie, bo chcę przez wiele lat aktywnie spędzać czas z dziećmi, chcę je wspierać, gdy dorosną i będą mieć własne rodziny. To silna motywacja. Taka nagroda z pewnością pomoże Ci w utrzymaniu postanowienia i zmotywuje Cię do realizowania Twojej aktywności. Nagroda powinna być ważna dla Ciebie i tylko dla Ciebie!
- Znajdź zapalnik i podpowiedź. Nowy nawyk trzeba wykonywać świadomie, zanim stanie się prawdziwym nawykiem. Dlatego potrzebujesz swego rodzaju zapalnika i podpowiedzi. Chodzi o czynność, którą już wykonujesz regularnie i nawykowo. Połączenie nowego zachowania ze starym, pomoże w przyszłości na połączenie ich skojarzeniowo. Np. medytuję zaraz po wstaniu z łóżka. Szklankę wody piję zaraz po umyciu zębów. W ten sposób już po kilku powtórzeniach czynności zacznie się ona naturalnie kojarzyć i przypominać. I choć na początku nadal jej wykonanie będzie w pełni świadome, to skojarzenie sprawi, że coraz bardziej naturalnie będzie Ci się ona przypominać.
- Wzmocnienie. Zanim Twój zapalnik zadziała, zanim powiąże się skojarzeniowo z nową czynnością, potrzebujesz wzmocnienia. Planujesz medytować co rano? Ustaw matę do medytacji w widocznym miejscu. Planujesz zmienić nawyki żywieniowe? Przyklej na lodówkę swój nowy jadłospis. To proste gesty, a sprawią, że przypomnisz sobie o swoim postanowieniu.
Na koniec, choć się powtórzę. Pamiętaj, by się nie poddawać i być systematycznym. Twoja nagroda jest tego warta!
A jakie nawyki warto wypracowywać?
Jest kilka nawyków, które warto w sobie wyrobić, bo pomagają się zorganizować i uporządkować swoje życie, nie tylko pod względem organizacyjnym, ale również pod względem relacji rodzinnych.
- Co rano, po wstaniu, ściel łóżko – od razu poczujesz, że czas działać 🙂
- Pij szklankę wody dziennie – najlepiej to więcej, ale od czegoś trzeba zacząć, a woda oczyszcza;
- Codziennie bądź aktywny fizycznie – to również wpływa na Twoje zdrowie, kondycję i odporność;
- Najpierw obowiązki, potem przyjemności – na przyjemności masz wtedy więcej czasu i możesz się im oddać bez przeszkód i bez mącenia myśli, że jeszcze coś jest do zrobienia;
- Mów miłe rzeczy swoim domownikom o poranku – wszyscy lepiej zaczną dzień i będą mieć od rana dobry humor;
- Panuj nad językiem i nie rań słowem – wszyscy w Twoim otoczeniu będą szczęśliwsi. Łącznie z Tobą;
- Poszukuj tego, co daje szczęście Tobie i Twojej rodzinie;
I już tak całkiem na koniec. Pomóż dziecku w wypracowaniu jego dobrych nawyków. Ścielenie łóżka, odrabianie lekcji po krótkim odpoczynku, odnoszenie naczyń do kuchni po zjedzonym posiłku, pakowanie brudnych ubranek do pralki lub kosza na brudy. Dzieci są chłonne jak gąbka. Im szybciej się tego nauczą, tym szybciej stanie się to nawykiem. A gdy takie nawyki są wypracowane, cała rodzina ma więcej czasu na wspólne przyjemności: zabawę, gry, rozmowy, po prostu wspólny czas.